Malaria
Wat is malaria?
Malaria is een tropische ziekte veroorzaakt door een parasiet. Er bestaan 6 vormen van Malaria. Malaria tropica is de meest ernstige vorm. Deze wordt veroorzaakt door de Plasmodium falciparum parasiet. Malaria komt met name voor in Afrika, Zuid-Amerika en Zuidoost-Azië. Jaarlijks zijn er in Nederland tussen de 150-300 gevallen van malaria na komst uit de (sub)tropen.
In welke landen komt malaria voor?
Hoe raak je besmet met malaria?
Malaria wordt overdragen door een specifieke mug: de Anofeles mug. Deze mug is met name actief tussen zonsondergang en zonsopgang. Als de mug je steekt (de beet voel je niet) dan komt er besmet speeksel van de vrouwelijke mug in het bloed terecht waarna de parasieten zich in de rode bloedcellen vermenigvuldigen en de rode bloedcellen hierdoor kapotgaan.
Welke klachten kan je krijgen van malaria?
De klachten treden gemiddeld 10-14 dagen na de besmetting op. Malaria veroorzaakt klachten die lijken op een griep. Deze klachten zijn koorts, koude rillingen, hoofdpijn en spierpijn. Afhankelijk van het soort malariaparasiet die je bij je draagt kan je elke 2 dagen (p.vivax of p. ovale), elke 3 dagen (p.malariae) of onregelmatig (p. falciparum) koortsaanvallen krijgen.
Malaria tropica kan heel ernstig verlopen en complicaties zoals nierfalen, coma of zelf de dood veroorzaken als de ziekte niet op tijd wordt herkend en behandeld.
Hoe kan je malaria behandelen?
Malaria kan worden behandeld met antimalariamiddelen in pilvorm of via het infuus (bij ernstig zieke patiënten).
Hoe kan je malaria voorkomen?
Afhankelijk van waar je naar toe reist wordt er een inschatting gemaakt van het risico die je loopt om (ernstige) malaria op te lopen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen geen risico, laag risico, middelmatig risico en hoog risico.
Voor alle risicogebieden geldt allereerst dat het belangrijk is om je met name tussen zonsondergang en zonsopgang goed te beschermen tegen muggen om zo te voorkomen dat je geprikt wordt. Je kunt je beschermen door bedekkende kleding te dragen (lange mouwen, broeken en sokken met schoenen) en de onbedekte huid in te smeren met een middel dat DEET bevat. Daarnaast is het slim om onder een geïmpregneerde klamboe te slapen als je in een hotel slaapt zonder airconditioning.
In middelmatig risicogebied raden wij daarnaast aan om een noodset met behandeling tegen malaria mee te nemen. (1 set per 2 personen is voldoende). Als je grieperig wordt tijdens de reis en je bent in malariagebied (geweest) dan is de bedoeling om je eerst door een arts te laten testen op malaria voordat je start met de kuur. Als je niet binnen 24 uur door een arts gezien kunt worden, dan kan je toch starten met de behandeling om vervolgens z.s.m. toch beoordeeld te worden door een arts.
In hoog risicogebied is de kans op het krijgen van malaria dusdanig hoog dat het noodzakelijk is om pillen in te nemen die malaria kunnen voorkomen: malariaprofylaxe. Deze pillen neem je in naast de algemene maatregelen om malaria te voorkomen. De pillen kunnen voorkomen dat je ernstig ziek wordt.
Wat zijn de bijwerkingen van malariaprofylaxe?
De bijwerkingen van malariaprofylaxe hangen af van het soort middel dat je gebruikt. De arts zal tijdens het consult een advies uitbrengen op basis van eerder gebruik, huidig medicatie gebruik en je medische voorgeschiedenis.
Koorts na terugkomst uit malariagebied… wat nu?
Als je koorts of andere klachten hebt na terugkomst uit de tropen is het belangrijk om te overleggen met je huisarts en aan te geven dat je in malariagebied bent geweest! Dit geldt OOK als je wel profylaxe gebruikt hebt! Het is belangrijk om malaria zo snel mogelijk te behandelen om complicaties te voorkomen.
Bronnen:
- Website RIVM https://www.rivm.nl/malaria
- Richtlijn LCI https://lci.rivm.nl/richtlijnen/malaria
- LCR Protocol Malaria
- Website Thuisarts https://www.thuisarts.nl/nieuws/koorts-na-reis
- https://www.thuisarts.nl/koorts/ik-heb-koorts
