Pneumokokken
Wat is pneumokokkenziekte?
Pneumokokkenziekte wordt veroorzaakt door de bacterie Streptococcus Pneumoniae, ook wel pneumokok genoemd. Er bestaan verschillende serotypen, welke ernstige en minder ernstige ziektebeelden kunnen geven. De ziekte komt het meeste voor onder kinderen jonger dan 2 jaar en mensen boven de 60 jaar.
Afspraak maken?
Zo eenvoudig is het!
Direct een afspraak maken en zien welke data beschikbaar zijn.
Waarom kiezen voor Stadskliniek:
- Geen wachttijden
- Ook in de avond en het weekend
- Klinieken in 7 steden
- LCR Gecertificeerd
- Scherpe prijs
- Inclusief individueel reisadvies
Hoe raak je besmet met pneumokokken?
De ziekte wordt van mens op mens overgedragen. De bacterie bevindt zich bij veel gezonde mensen in het luchtwegstelsel (vaak de neusholte), zonder klachten te geven of mensen ziek te maken. Voor hen is de pneumokokkenbacterie ongevaarlijk. De bacterie kan overgedragen worden door direct contact, zoals zoenen, of via druppeltjes in de lucht die ingeademd worden, zoals niezen en hoesten door een besmet persoon, of via handen.
Er bestaan verschillende serotypen van de bacterie. Mensen met een verminderd immuunsysteem, miltlozen, ouderen, kinderen <2 jaar, mensen die in contact komen met een ander serotype of mensen met een virale infectie van de luchtwegen kunnen klachten krijgen van de bacterie.
Welke klachten kan je krijgen van pneumokokken?
De klachten kunnen zich in verschillende maten van ernst tonen. Dit kan variëren van lichte verkoudheidsklachten tot hoge koorts, kortademigheid, hoofdpijn, nekstijfheid en veranderd bewustzijn.
Minder ernstige ziektebeelden zijn: oor-, neusbijholte- of een milde longontsteking.
Onder ernstige ziektebeelden vallen invasieve longontsteking, bloedvergiftiging (sepsis), hersenvliesontsteking (meningitis), hartspierontsteking (endocarditis) en ontsteking van het hartzakje (pericarditis).
Hoe kan een pneumokokken infectie behandeld worden?
De bacterie wordt behandeld met antibiotica. Verder is de behandeling ondersteunend met bijvoorbeeld zuurstof of beademing.
Hoe kan je pneumokokken voorkomen?
Vaccinatie is mogelijk, maar beschermd niet tegen alle serotypen van de bacterie. Er wordt bescherming geboden voor de meest ernstig verlopende serotypen. Vaccinatie is niet mogelijk als er op het moment van vaccineren sprake is van acute hoge koorts.
Sinds 2006 wordt de vaccinatie aangeboden in het Rijksvaccinatieprogramma voor kinderen. Vanaf najaar 2020 zal deze vaccinatie ook via de huisarts aangeboden worden aan volwassenen vanaf 60 jaar en ouder. Verder wordt goede hygiëne geadviseerd rondom hoesten en niezen.
Hoe lang werkt de pneumokokken vaccinatie?
Er bestaan verschillende vaccinaties welke tegen een wisselend aantal serotypen beschermen. De meest gebruikte vaccinatie voor volwassen is de vaccinatie voor 23 typen. Dit vaccin is een ploysacharide vaccin en heeft een beschermingsduur van 5 jaar. Naast dit vaccin is er ook een geconjugeerd vaccin op de markt tegen 13 typen. Dit vaccin wordt voornamelijk gegeven aan kinderen <2 jaar omdat het polysacharide vaccin voor hen niet voldoende werkzaam is. Jonge kinderen krijgen het vaccin 4 keer. Voor volwassenen is slechts één dosis nodig. De precieze beschermingsduur is (nog) niet bekend. De twee vaccins hebben een andere werking en vervangen elkaar niet. Ze kunnen wel in aanvulling op elkaar worden gegeven. Beide vaccins zijn bij StadsKliniek verkrijgbaar. Maak voor meer informatie een afspraak met een van onze vaccinatie-artsen.
Wat zijn bijwerkingen van de pneumokokken vaccinatie?
Zeer vaak: Lokale reacties (pijn, zwelling, roodheid, blauwe plek)
Vaak: Spierpijn, koorts
Zeer zeldzaam: Anafylactische reactie
Bronnen:
- Website RIVM https://www.rivm.nl/pneumokokken
- Rijksvaccinatieprogramma https://rijksvaccinatieprogramma.nl/vaccinaties/pneumokokken
- Vaccinatie voor ouderen https://www.rivm.nl/pneumokokken/pneumokokkenvaccinatie-voor-ouderen
- LCI richtlijn https://lci.rivm.nl/richtlijnen/pneumokokkenziekte
Geschreven door L.E. Kahman, arts bij StadsKliniek
